Jan Matejko, WŁADYSŁAW WARNEŃCZYK, przed 1879

25,5 x 19,5cm - ołówek, papier 25,5 x 19,5 cm (wymiary w świetle passe-partout)

sygn p.d.: JM. [monogram wiązany]

Po lewej u dołu na marginesie numer (ołówek): 80.

 

Oferowany szkic to zapewne rysunkowe notatki do słynnego obrazu Bitwa pod Warną, który Matejko namalował w roku 1879. Artysta być może zamierzał pierwotnie przedstawić moment śmierci opuszczonego przez uchodzące na koniach wojsko Władysława Warneńczyka. Stąd też monarcha leży, spoglądając za siebie na rycerzy w odwrocie. Matejko jednak ten pomysł porzucił i ostatecznie wybrał inny moment bitwy – straceńczy atak króla na wroga.

Dynamiczne przedstawienia koni znajdują liczne analogie w rysunkach Matejki, również tych, które służyły jako szkice do obrazów z końca lat 70. i początku lat 80. XIX w., np. do Bitwy pod Grunwaldem, Sobieskiego pod Wiedniem czy właśnie do Władysława Warneńczyka.

Wśród szkiców artysty odnajdujemy także studia innych zwierząt. Wśród nich bliskiej analogii dla przedstawionego z humorem psa jednak nie ma, mimo, że artysta nie stronił od karykatury. 

Jan Matejko (Kraków 1838 - Kraków 1893) - najwybitniejszy polski malarz historyczny; studia malarskie rozpoczął pod kierunkiem W. Łuszczkiewicza i W. K. Stattlera w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (lata 1852-1858). Następnie uczył się w Akademii monachijskiej u H. Anschütza (1859) i przez dwa miesiące w Akademii wiedeńskiej u C. Rubena (1860). Po studiach mieszkał i pracował w Krakowie. W 1873 objął stanowisko dyrektora tamtejszej Szkoły Sztuk Pięknych, pełniąc tę funkcję aż do śmierci. Dużo podróżował - wielokrotnie wyjeżdżał do Paryża (w latach 1865-1880), Wiednia (1866-1888), w 1872 był w Konstantynopolu, a rok później w Pradze i Budapeszcie, odwiedzał również Włochy (1878-1879 i 1883). Był członkiem licznych akademii i towarzystw artystycznych m.in. Académie des Beaux-Arts (1873) i Instytutu Francuskiego (1874) w Paryżu, berlińskiej Akademii Sztuki (1874), Akademii Rafaelowskiej w Urbino (1878) i Künstlersgenossenschaft w Wiedniu (1888). W 1864 został członkiem Towarzystwa Naukowego w Krakowie, w 1887 otrzymał doktorat filozofii honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był twórcą wielkich i znanych płócien, m.in. Kazania Skargi, Rejtana, Unii Lubelskiej, Batorego pod Pskowem, Bitwy pod Grunwaldem, Hołdu Pruskiego czy Kościuszki pod Racławicami. Malował także portrety i - rzadziej - sceny religijne czy rodzajowe. Ważną rolę w jego twórczości odgrywał rysunek - artysta opracował, m.in. album Ubiory w Polsce od 1200 do 1795 oraz rysunkowy cykl Poczet królów i książąt polskich. W latach 1889-1891, wraz z zespołem uczniów, pracował nad polichromią kościoła Mariackiego w Krakowie. W rodzinnym domu malarza, przy ulicy Floriańskiej w Krakowie od 1898 mieści się poświęcone mu muzeum - Dom Matejki (Oddział MNK).