Typologicznie jest to najwyższej klasy numizmat, który zdobi tylko nieliczne, zaawansowane zbiory.
Dukat gdański 1546 Zygmunta I Starego!
Numizmatyczny ośmiotysięcznik, który zdobyć są wstanie tylko nieliczni, zaawansowani kolekcjonerzy, o czym szerzej piszemy w artykule na łamach gndm.pl.
Rocznik, który dotychczas wystąpił na polskich aukcjach tylko raz (2. aukcja ANPN, sprzedany za 460.000 złotych).
Dukaty Zygmunta I to pierwsza, polska złota moneta, która może być uważana za środek płatniczy, monetę obiegową. Nie była to jednak moneta w nim powszechna. Jak podkreśla Tadeusz Kałkowski, jej bicie było przedsięwzięciem deficytowym (aż do roku 1548). Decyzję tę podjął w 1528 roku sejm piotrkowski "tylko ze względów na znaczenie dynastii jagiellońskiej", mimo, że czerwony złoty, ze względu na dewaluację XV-wiecznego grosza, stał się monetą dawno już potrzebną w handlu i operacjach bankowych.
Gdańsk, największe miasto handlowe Rzeczpospolitej, pierwsze próby bicia dukatów podjęło w 1533. Obecnie nie jest jednak znany ani jeden zachowany dukat z tego rocznika. Kolejna próba następuje w roku 1540, lecz i ta ma charakter jednostkowy, m.in. z powodu zamknięcia mennicy na podstawie nakazu króla. Trzecia próba następuje dopiero 6 lat później.
W 1546 w nowo otwartej mennicy wybijane są pierwsze dukaty nowego typu. Wyróżniające się nową kompozycją awersu. W miejsce popiersia umieszczonego nad linią odcinającą je od motywu floralnego i daty, pojawia się piękny, renesansowy, bogatszy w detale portret króla wpisany w perełkowy otok. Przedstawicielem właśnie tego typu, jest niniejszy dukat.
Dziś dukaty ostatnich Jagiellonów (zarówno Zygmunta I Starego, jak i Zygmunta II Augusta) należą do wielkich rzadkości, którymi w kolekcji mogą pochwalić się nieliczne, znakomite zbiory. Nominał ten, na szerszą skalę pojawia się tak naprawdę dopiero w czasach Stefana Batorego, czyli kilkadziesiąt lat później.
Atrakcyjny egzemplarz. Pomimo częstych dla dukatów tego króla zgięć, skaleczeń, jest to moneta praktycznie nieobiegowa. Bez starć wysokich partii reliefu, które na miękkim złocie szybko się pojawiają. Z zachowanym blaskiem menniczym tła.
Zdecydowanie polecamy.Awers: popiersie królewskie w czepcu, koronie i zbroi, w prawo. Za perełkowym otokiem tytulatura:
SIGIS. I. REX. POLO. DO. PRVSS. 1546 *
Rewers: dwa lwy zwrócone ku sobie, trzymające tarczę z herbem miasta Gdańsk. W otoku:
MONE. NO. AVR. CIVI. GEDANEN (rozeta).
Złoto, średnica 21.3 mm, waga 3.507 g
