KARABELA KONTUSZOWA, POLSKA, 2 POŁ. XIX W.

dł. karabeli w pochwie 1000 mm, dł. karabeli 953 mm, dł. głowni 810 mm, szer. głowni u nasady 30 mm, gr. grzbietu u nasady 8 mm, masa karabeli 750 g, masa karabeli w pochwie 1190 g

R ę k o j e ś ć otwarta, oprawa mosiężna, srebrzona. Jelec prosty, z ramionami zagiętymi ku głowni i wąsami. Pochylona do przodu głowica w formie schematycznej głowy orła, widzianej z profilu. Trzon prosty, lekko zwężający się ku głowicy, obciągnięty imitacją jaszczura. Okładziny mocowane do trzpienia dwoma nitami, nakrytymi turkusowymi oczkami. Grzbiety okładzin ujęte dekorowaną listwą. J e l e c – ramiona i wąsy zdobione w reliefie rokokowym motywami muszli, wolut i liści akantu. G ł o w n i a stalowa, polerowana, niklowana, o znacznej krzywiźnie. Obustronnie profilowana w jedną bruzdę przygrzbietową, sięgającą obusiecznego pióra. Sztych w linii grzbietu. Na zewnętrznym płazie, na wysokości brzuśca, w osiowej kompozycji grawerowane przedstawienie Matki Boskiej Częstochowskiej z Dzieciątkiem w owalnej tarczy. Wokół napis „POD TWOJĄ OBRONĘ UCIEKAMY SIĘ”. Tarcza od góry i od dołu zdobiona ornamentami stylizowanych wici roślinnych. Na wewnętrznym płazie lustrzane przedstawienie Orła Białego zwróconego w lewo, z monogramem „SA” – wyobrażenie orła z czasów króla Zygmunta Augusta. Pod Orłem napis „BÓG I OJCZYZNA”. Całość flankowana analogiczną ornamentyką. P o c h w a z łubek drewnianych, obciągnięta bordowym aksamitem. Szyjka i ryfka z ruchomym koluszkiem oraz trzewik, zdobione obustronnie, na całej powierzchni rokokowymi dekoracjami w reliefie, utworzonymi z motywów cęgowych, liści akantu i muszli. Każdy z elementów posiada osadzone na zewnętrznej stronie trzy kaboszony z kamieniami półszlachetnymi.
Opisana karabela otrzymała na głowni najświętsze polskie wizerunki: herb Polski – Orzeł Biały w koronie i Matka Boska Częstochowska z Dzieciątkiem. Za zgodą władz Austrii karabele noszone były przez Polaków w Galicji do stroju narodowego po upadku Powstania Styczniowego.
stan zachowania 5/3/4