| Napoleon ORDA (1807-1883) 160 ROGALIN (Księstwo Poznańskie) z: Album widoków historycznych Polski litografowanych przez Alojzego Misierowicza(1825-ok.1905) w Litografii Maksymiliana Fajansa(1827-1890)] sygn.na kam.l.d. rys. z natury Napoleon Orda, p.d. Lit. w Lit. M. Fajansa w Warszawie litografia, tinta For. ca: 45x31,5 cm Napoleon Mateusz Tadeusz Orda (1807–1883) – polski rysownik, kompozytor i pianista, herbu własnego, zasłynął głównie jako autor ponad tysiąca rysunków i akwarel tworzonych w latach 1872–1880, przedstawiających wygląd setek rezydencji, zamków, kościołów i innych budowli dawnej Rzeczypospolitej. Jego prace nierzadko stanowią dziś jedyne źródło wiedzy o architekturze tych zabytków, ponieważ wiele z nich zostało później zniszczonych lub przebudowanych. W trakcie życia Ordy ukazało się osiem serii jego ilustracji w ramach monumentu wydawniczego zatytułowanego Album widoków historycznych Polski. W jego skład wchodziło 260 litografii, które na kamień przeniósł Alojzy Misierowicz, a odbitki wykonał w swojej pracowni Maksymilian Fajans. Artysta studiował początkowo na Uniwersytecie Wileńskim, jednak za udział w powstaniu listopadowym (1830–1831) został ukarany przymusową emigracją. Po latach spędzonych we Francji wrócił w rodzinne strony, by kontynuować działalność dokumentacyjną i artystyczną. Orda był nie tylko wybitnym malarzem-akwarelistą, lecz także zdolnym muzykiem – na emigracji utrzymywał kontakty m.in. z Fryderykiem Chopinem, a w paryskim środowisku artystycznym zdobył rozgłos jako pianista i kompozytor. Mimo to do historii przeszedł przede wszystkim dzięki swojemu tytanicznemu dorobkowi rysunkowemu, który pozostaje kluczowym świadectwem zaginionego dziedzictwa architektonicznego dawnych Kresów i ziem polskich. |
